بهره برداری از پتاسیل سیلاب خشکه رودهای شور جهت اصلاح خاک و پوشش گیاهی مراتع خشک بیابانی (مطالعه موردی خشکه رود شور سی ریزی بافق در استان یزد)
کد مقاله : 1171-2ICH (R1)
نویسندگان:
جلال برخورداری *1، علیبمان میرجلیلی2
1رئیس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری -مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
2p.o.box 89165-517 Yazd,Iran
چکیده مقاله:
یکی از راه حل های مناسب و کار آمد برای بهره برداری مناسب از پتانسیل سیلاب و رسوب خشکه رودهای شور درمناطق خشک و بیابانی، استفاده از شبکه های پخش سیلاب با طراحی خاص می باشد که ضمن جدا کردن جریان پایه شور از سیلاب امکان استفاده بهتر از این پتانسیل در افزایش تولید علوفه و بهبود کمی و کیفی مراتع و کنترل بیابان زدایی را فراهم آورد. هدف از این تحقیق، نشان دادن ابعاد این فرایند در پروژه پخش سیلاب خشکه رود شور ایستگاه سی ریزی بافق می باشد. در این تحقیق برای نمونه‌برداری خاک با حفر 3پروفیل در منطقه سیلگیری شده و 3 پروفیل در منطقه شاهد و همچنین پوشش گیاهی مرتعی در داخل 4عرصه پخش سیلاب و منطقه همجوار به عنوان شاهد به صورت کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که درصد تاج پوشش، تراکم و درصد حضور گونه‌های Hammada salicornia, Seidlitzia rosmarinus و همچنین درصد کل تاج پوشش، کل تراکم و درصد کل حضور گونه‌ها نیز در سطح خطای 1 درصد دارای اختلاف معنی‌دار بودند. همچنین عملیات پخش سیلاب موجب حضور گونه‌های Zygophyllum europterum ، Salsola yazdiana وArtemisia seiberi با ارزش خوشخوراکی خوب در عرصه شده است. میزان درصد پوشش و حضور لاشبرگ نیز واجد تفاوت معنی‌دار در سطح خطای 5 درصد بود. همچنین مقایسه تغییرات خصوصیات خاک در عرصه طبیعی و سیلگیر حاکی از کاهش شوری خاک و افزایش سیلت و رس در اافق‌های مختلف خاک شده که نقش مهمی در بهبود حاصلخیزی و ظرفیت نگهداری رطوبت را فراهم نموده است.
کلیدواژه ها:
خشکه رودشور، کیفیت سیلاب، بهبود خاک و پوشش گیاهی مرتعی ، زراعت سیلابی ، سیریزی بافق
وضعیت : مقاله پذیرفته شده است