جامعه شورورز و مهندسی شورورزی (درآمدی اجتماعی- فنی و خاکی-گیاهی بر «مطالعات زیست‌بوم‌شناسی ایران»)
کد مقاله : 1134-2ICH (R1)
نویسندگان:
محمود مهام *
مدیر و عضو گروه مطالعات انقلاب اسلامی/ پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده مقاله:
ایده‌ی اصلی این مقاله بر اهمیت روابط حوزه‌های «طبیعی و انسانی» از دو منظر «دانشی» و «زیست‌بوم‌شناسی» است که هر چند در ابتدا ساده به نظر می‌رسد امّا متاسفانه در عمل، شاهد فقدان این ارتباط‌شناسی در کلان حوزه‌های علمی هستیم. «شوری» به مثابه‌ی یک ویژگیِ «طبیعی» و «شورورزی» به عنوان یک «فناوری»- که حاصل تدابیر و مداخلات انسانی است- در یک زیست-بوم معین(ایران)، مورد نیاز و پرسش می‌باشد، هر چند شرایط جدیدِ حاصل از مداخلات بدون توجه به توان‌های محیطی، شرایط متفاوتی را به وجود آورده، امّا همچنان این پرسش قابل طرح است که این ارتباط «طبیعی و انسانی»، دارای چه پیشینه و حال، و لذا آینده‌ای خواهد بود؟ با رجوع به سوابقِ اجتماعی-فنی و خاکی-گیاهی در زیست‌بوم ایران، نشان داده شده است که این ارتباط در گذشته به نحو مناسبی برقرار بوده، به نحوی که می‌توان به استناد آگاهی و عملکرد پیشینیان، از جامعه‌ی شورورز و لذا تواناییِ کار با شوری در قالب فناوری شورورزی سخن گفت. نکته‌ی کلیدی برای درک، طراحی و اجرایِ شورورزی نوین، توجه مجدد به روابط حوزه‌های «طبیعی و انسانی» از منظر «دانشی» در «زیست‌بومی مشخص» می‌باشد که «مطالعات زیست‌بوم‌شناسی ایران» نامیده شده است. به بیان دیگر، روابط دانشی میان کلان حوزه‌های علوم اجتماعی و انسانی و مهندسی و علوم پزشکی و دام-پزشکی مد نظر است که در قالب فعالیت‌های فرارشته‌ای معنادار می‌گردد و بسترساز جایگاه «شورورزی» در نقشه‌های مهمی چون نقشه غذایی، نقشه ایمنی و امنیت غذایی و لذا نقشه جامع علمی کشور خواهد بود.
کلیدواژه ها:
کلیدواژه‌های اجتماعی: تمدن، توسعه پایدار، گیاه‌مردم‌شناسی، میراث فرهنگی، سرزمین، مدیریت اراضی، حق بر غذا، جغرافیای گیاهی، شورآباد، مدیریت شورورزی کلیدواژه‌های فنی-مهندسی: شورورزی، فناوری بومی، میراث مهندسی، نقشه مهندسی کشور، گیاهان مولّد رنگ، سملوک کلیدواژه‌های علوم پزشکی و دام‌پزشکی: کالری‌زایی، رژیم غذایی، گیاهان طبی و دارویی، انرژی غذایی، غذا درمانی، نقشه غذایی، میراث پزشکی کلیدواژه‌های زیست‌بوم‌شناسی: شورروی، خاک لا، شولات، میراث اقلیمی و زمین‌شناختی، توان محیطی، نمک، آترپیلکس، گیاهان نمکی، پلایا کلیدواژه‌های مطالعات زیست‌بوم‌شناسی ایران(اجتماعی و مهندسی و پزشکی در یک ‌زیست‌بوم): جامعه، انرژی، غذا، جمعیت، ایمنی غذایی، امنیت غذایی، حفاظت، اهلی‌سازی، مقیاس، سوادِ زمین‌شناختی، دانش و فناوری‌های بومی ایران
وضعیت : مقاله پذیرفته شده است